Wie wil weten hoe eeuwige jeugd eruitziet moet naar theatercafé Spinoza Ház in Boedapest. Daar deelt de Hongaars-Nederlandse Anna Sándor de lakens uit. 77 jaar oud, gestoken in lichtblauwe jeans en getooid met wilde grijs-blonde lokken die meisjesachtig haar ogen deels bedekken. Handen in de zij. Twinkeling in de ogen. En…een enorme spraakwaterval.
In 1944 werd ze geboren in een Joods-Hongaars gezin. In 1974 ging ze er vanwege de liefde vandoor, naar Nederland. En nu is ze weer terug, inmiddels alweer ruim vijftien jaar. In de oude Joodse wijk in Boedapest, waar tijdens de Tweede Wereldoorlog het Joodse getto was, is ze de baas van het Spinozahuis. “Zo meteen speelt onze nieuwe gipsy-pianist, een swingende gast, echt de moeite waard!” Anna moest de afgelopen jaren met pijn in het hart afscheid nemen van de vorige huispianisten. “Ze waren in de negentig, helaas zijn ze gestorven.”
Scherpe tong
Van alle Nederlanders die je in de uithoeken van de Europese Unie tegen het lijf loopt is Anna degene met de scherpste tong. Een paar jaar nadat ze communistisch Hongarije verruilde voor Nederland achtte ze zichzelf al in staat om aan te kloppen bij NRC Handelsblad. Hadden die niet wat Oost-Europese bijdragen nodig van iemand die die regio door en door kende? Ze bedacht met haar Nederlandse man, een componist, een pseudoniem voor haar eerste stukken voor de krant. “We kwamen op Simon Levsky, een veilige naam. Ik wilde hoe dan ook voorkomen dat mijn artikelen de familie thuis in Hongarije in gevaar zouden brengen. Mijn moeder zei me: ‘Anna, wees voorzichtig, want anders straffen ze míj.’” Ze hield zichzelf in toom en vermeed politiek stukken. “Ik schreef voor de economiebijlage en als ik een woordje niet wist hielp mijn man me wel.”
Terug naar Boedapest
Toen haar twee kinderen in Nederland gingen studeren pakte ze haar koffers weer en vestigde zich in Boedapest om er het Spinozahuis uit de grond te stampen (...)
Lees verder op Brusselse Nieuwe
