De blik van de Slowaakse president Zuzana Čaputová
Deze foto werd deze week genomen tijdens het staatsbezoek van het Nederlandse koningspaar in Bratislava, Slowakije. Tijn en ik waren erbij. Hoe dat was, vertelde ik vanmorgen in de nieuwe wekelijkse podcast 'Van den Haag naar Brussel' van Brusselse Nieuwe, een website met Europees nieuws door een Nederlandse bril. In de podcast hoor je me vanaf minuut zeven.
Deze week brachten het Nederlands koningspaar een 3-daags staatsbezoek aan Bratislava, met als officiële reden het dertigjarige bestaan van Slowakije. Jij was erbij. Wat stond er zoal op het programma?
Heel wat gevoelige kwesties, zoals de veiligheid van journalisten. Daar delen Nederland en Slowakije een trauma. Denk aan de moord op Peter R. de Vries. En in Slowakije zit de moord op onderzoeksjournalist Ján Kuciak nog vers in het geheugen. Nederland wil op het vlak van persvrijheid erg graag met Slowakije samenwerken.
Dat wil ze ook doen inzake de rechten en vrijheden van de regenbooggemeenschap. Ook een gevoelige kwestie. In oktober vorig jaar liep een 19-jarige student Café Tepláreň binnen, de thuisbasis van deze gemeenschap in Bratislava, en schoot twee mannen dood.
Dat café bezocht het koningspaar op de eerste dag van hun staatsbezoek, woensdag om de nabestaanden, daar ook aanwezig, een hart onder de riem te steken. Het café was piepklein, amper tien vierkante meter, dus iedereen zat erg dicht bij elkaar.
En dan zie je hoe empathisch Máxima kan zijn. Aan één van de nabestaanden, een wat jonge verlegen man, vroeg ze of hij na de tragische gebeurtenis steun had kunnen vinden bij zijn familie. Iets wat niet zo vanzelfsprekend is, in het nog erg conservatieve Slowakije waar homoseksualiteit nog gevoelig ligt. Nu, door die vraag kwam hij los, ja, zei hij, het drama was voor zijn familie dé aanleiding geweest om hem eindelijk vragen te stellen over zijn geaardheid. En alleen dat, was al een hele troost.
En ‘s avonds hebben jullie genoten van een concert?
Ja, 's avonds woonden we een concert bij van de Nederlandse trompettist Eric Vloeimans in het Nationaal Theater van Bratislava bij. Erg chic allemaal. Vrouwen in galajurk, mannen in smoking (en ik in zwarte broek & zwart colbert ;)
En voor het concert, en voor het Nederlandse koningspaar & de Slowaakse president de zaal in zouden komen, werd ons streng opgedragen wanneer we precies moesten rechtstaan, wanneer we weer mochten gaan zitten, wanneer we mochten applaudisseren, en vooral (en toen moest de zaal lachen) – dat we absoluut niet mee mochten zingen met de nationale volksliederen (die Vloeimans dan voor het optreden op trompet zou spelen)..
Rara, waarom?
Ik heb wel zo’n vermoeden…
En dan zag je die avond nog iets aparts?
Ja, tijdens de receptie na het concert, natuurlijk de Nederlandse koning en de koningin zelf, want die waren er ook tijdens de receptie, maar die heb ik niet kunnen spreken. Er stond voortdurend een hele hoop mensen omheen. Ik heb ook geen foto samen met de koning of de koningin. Helaas.
Maar ik heb wel enkele foto’s en filmpjes samen met de lakeien van het koningshuis. Echt apart. Ik wist helemaal niet dat het koningshuis lakeien in dienst had die ze tijdens zo'n evenementen, in binnen- of buitenland, met zich meenemen.
En de volgende dag, op weg naar het kasteel van Bratislava, hoorden we plots Heeej! en daar liepen ze: de lakeien van de koning, nu - voor mij volstrekt onherkenbaar - in jeans en losse kledij. Blijkbaar is het een hechte groep, die er op hun vrije momenten ook alleen op uittrekt. Aandoenlijk ;)
Nu moet je weten: die lakeien worden allemaal ingevlogen, net als de alle muzikanten (Vloeimans & het Nederlands barokorkest) & de hapjes van een Nederlands top-cateraar.
Je zou zeggen wat een dure zaak, en een ramp voor het milieu, maar, het moet, want zo toon je als land je respect voor een ander land. En dat is dan weer belangrijk, dat hoor je van diplomaten en ondernemers, omdat je, door je zo uit te sloven, achter de schermen wel degelijk beweging in bepaalde dossiers kan brengen, en dat er zaken met elkaar gedaan kunnen worden.
Zo’n staatsbezoek is dus veel meer dan alleen maar blingbling & schone schijn…
